Vrijwilligers Ongemerkt Onmisbaar?
Tijdens de ‘Nationale Vrijwilligersdag’ – jaarlijks op 7 december – worden landelijk vrijwilligers in het zonnetje gezet. Op deze dag, ook internationale vrijwilligersdag, worden de ‘Meer dan handen’ -vrijwilligersprijzen uitgereikt. Met deze prijzen zet het ministerie van VWS inspirerende voorbeelden in het zonnetje én spreken zij hun waardering uit voor al die vrijwilligers die zoveel mogelijk maken. Familiemediator Joland Widdershoven vertelt uit haar ruime ervaring onder andere als coördinator bij Vereniging Humanitas, een landelijke vrijwilligersorganisatie.
Vrijwilligerswerk is leuk en zinvol, en talloze mensen doen het met veel inzet en plezier. Maar de grote diversiteit aan vrijwilligersactiviteiten is bij veel mensen nog onbekend. Koffie schenken bij bejaarden en in de kantine van de voetbalclub zijn wel bekende vrijwilligersklussen, maar…
Wist je dat:
- bijna de helft van de Nederlanders van 15 jaar en ouder vrijwilligerswerk doet?
- in de leeftijdscategorie van 35 tot 45 jaar het meeste vrijwilligerswerk gedaan wordt?
- ook mantelzorg en hulp op school onder vrijwilligerswerk vallen?
- er vrijwilligers zijn die voorlichting geven over loverboy-problematiek?
- er vrijwilligers zijn die het cultureel erfgoed van een stad bewaken?
- en dat er vrijwilligers zijn die ’s nachts waken bij terminale patiënten, zodat de familie zijn energie kan sparen om overdag voor deze dierbare mensen te zorgen?
- dat vrijwilligers in repaircafé’s bijdragen aan duurzaamheid door apparaten te repareren?
- of dat er vrijwilligers zijn die begeleide omgang bieden voor kinderen die het contact met een van de ouders zijn verloren na een scheiding?
Bij Humanitas heb ik gezien dat juist vrijwilligers veel kunnen bereiken. Het feit dat mensen hun vrije tijd geven om anderen te helpen maakt dat de hulpvragers vaak meer bereid zijn om stappen te zetten. Vrijwilligers voor Humanitas krijgen passende trainingen voordat ze op pad gaan, en hoog in het vaandel staat dat de mensen die ze helpen niet afhankelijk gemaakt worden van de hulp. https://www.humanitas.nl/themas/
Vinden en binden
Zeker in tijden van beperkt aanbod van personeel wordt al snel gedacht aan werken met vrijwilligers. Maar het zijn geen goedkope of gratis arbeidskrachten! Vrijwilligers vragen om een wat andere benadering, iets wat niet iedere organisatie of professional in de gaten heeft. Vinden én binden is de kreet, en dat vraagt om zorgvuldigheid en tijd om mensen te begeleiden. Wat kun je hen bieden, naast een mooie klus met voldoening? Aandacht, kans om je te ontwikkelen door scholing en/of begeleiding, contact met andere vrijwilligers, af en toe een uitstapje. Daar wordt lang niet altijd tijd en geld voor uitgetrokken. Zo ontstaat soms het beeld dat vrijwilligers snel weglopen als het ze niet bevalt.
Mediationvaardigheden kunnen behulpzaam zijn als het niet zo soepel loopt tussen vrijwilliger en organisatie. De vrijwilligerscoördinator hoeft geen mediator te zijn, maar goed luisteren, doorvragen en de belangen van zowel organisatie als vrijwilliger in kaart brengen kan heel goed werken. Meestal is er een gezamenlijk belang te vinden, zoals het bieden van hulp of ondersteuning aan mensen die dat nodig hebben.
Buurtbemiddeling
Eén vorm van vrijwilligerswerk ligt wel heel dicht bij mijn vak, mediation: bij buurtbemiddeling worden vrijwilligers ingezet om in duo’s op huisbezoek te gaan bij iemand die een burenconflict heeft aangemeld. Na een gesprek met deze persoon, die last heeft van het conflict, bellen ze aan bij de desbetreffende buur. Ze polsen of deze persoon bereid is om in gesprek te gaan. De buurtbemiddelaars worden getraind in specifieke mediationvaardigheden voor deze doelgroep. Er zijn vaak een aantal mediators die dit vrijwillig doen, maar zeker de helft zijn juist mensen met een andere achtergrond. Die mix maakt dat er verrassende oplossingen kunnen ontstaan, want het is ook een kunst om met de meest verschillende buren, die soms al lang niet met elkaar praten, toch tot een zinvol contact te kunnen komen. https://hetccv.nl/onderwerpen/buurtbemiddeling/
En deze week stond nog in de krant hoe vrijwilligers in Amsterdam zich inzetten om rellen te voorkomen, zoals die er wel waren in Rotterdam. Een groep moeders patrouilleert en praat met jongeren op straat, alsof het hun eigen kinderen zijn. Het blijkt te werken en de winst is er voor beide kanten, want de rellen bleven uit en die moeders krijgen heel veel waardering.
Al met al kunnen we echt trots zijn op al die mensen, die zich in hun vrije tijd inzetten om iets bij te dragen aan de maatschappij. Ze verdienen echt een compliment en de waardering en aandacht van de organisatie die hen plaatst.
Wat doe jij vrijwillig?
Joland Widdershoven, MfN Register familiemediator te Eindhoven, voor Hello Mediator
