‘Sorry’, de bijzondere betekenis van het woord
Sorry, het is een woord wat veel verschillende betekenissen kent. We kunnen het min of meer verwijtend zeggen ‘Ja sorry hoor’ , we zeggen het soms als we iemand niet goed hebben verstaan. Maar vóóral ook om onze excuses aan te bieden. In deze laatste vorm is het bijzonder krachtig voor zo’n kort woord.
Waarom sorry zeggen?
We leren het als klein kind al: Je hebt in een driftbui het blokkenhuis van je broertje omgestoten ‘Zeg sorry tegen je broertje’ wordt je dan gezegd. Door sorry te zeggen of het spijt me laat je de ander weten dat je het vervelend vindt wat er gebeurd is en dat je er spijt van hebt. De ander wordt erkend in hetgeen hem/haar aangedaan of overkomen is, dit kan nodig zijn om een vervelende gebeurtenis achter je te laten. Jullie kunnen weer met een schone lei beginnen. Op zulke momenten is het een heel krachtig hulpmiddel om een conflict uit de wereld te krijgen, of in ieder geval beweging daarin te krijgen.
Valkuilen van sorry
Er zijn ook haken en ogen aan sorry zeggen. Zo voelt de ander het meteen als het niet oprecht is bijvoorbeeld doordat het opgelegd wordt, denk aan dat blokkenhuis, of als het niet echt excuus is. Mensen zeggen dan bijvoorbeeld: “Sorry dat ik tegen je uitviel, maar …” Die laatste is een belangrijke. Dat woordje: maar, we leggen dan niet de schuld bij onszelf maar bij de situatie of bij de ander ‘Maar, jij liet me niet met rust’ of ‘ Maar, jij deed ook onaardig’ De toehoorder prikt hier meteen doorheen, het kan de discussie of het conflict zelfs verder laten escaleren, niet wenselijk voor de situatie.
Wat ook voorkomt is dat mensen het woord te snel gebruiken. Vooral onzekere mensen hebben soms de neiging om zich bij het minste of geringste te verontschuldigen. Dit kan tot irritaties leiden bij de omgeving en het woord ‘sorry’ verliest zijn kracht, het wordt te vaak gezegd.
Waarom is het soms zo moeilijk?
Sommige mensen vinden het heel lastig om sorry te zeggen. Dit heeft vaak ook met onzekerheid en een laag zelfbeeld te maken. Door ons te verontschuldigen moeten we kijken naar ons eigen gedrag, daarop reflecteren. Iemand die een positief zelfbeeld heeft vindt dat niet zo erg. Ze kunnen als het ware zichzelf loskoppelen van het gedrag: ‘Ik ben oké, maar mijn gedrag was niet oké’ Ze zien in dat hun gedrag niet correct was en bieden makkelijker hun verontschuldigingen aan.
Iemand met een laag zelfbeeld heeft meer moeite met dit fenomeen. Ze twijfelen eerder aan zichzelf. ‘Ik ben een waardeloos persoon dat ik zo reageer’ Gedrag en persoon worden hier dus niet gescheiden. Hierdoor voelen deze mensen ook een enorme schaamte, nog een drempel wat het voor hen nóg lastiger maakt om sorry te zeggen. Ze weten wel dat ze niet goed gehandeld hebben en dat een excuses op zijn plaats is maar ja die schaamte, die zit in de weg. Toegeven dat je fout zat kan voelen als gezichtsverlies. Deze groep mensen zegt niet makkelijk sorry, maar kunnen wel in hun gedrag laten merken dat ze spijt hebben dan is het voor hen net wat minder pijnlijk en ze hopen dat de ander hun non-verbale excuus opmerkt en accepteert.
In een conflict
Sorry zeggen kan ook onderdeel zijn van een machtsstrijd ‘Ik ga pas sorry zeggen als hij/zij dat eerst doet’ Als beide partijen dit standpunt innemen kan een conflict muurvast komen te zitten. Beiden willen niet als eerste toegeven, ze hebben het gevoel dat ze dan hun ‘nederlaag’ toegeven en hun positie t.o.v. de ander zwakker wordt.
Binnen mediation merken we dat een oprecht excuus inderdaad een gesprek kan openbreken. De mediator heeft speciale tools om te achterhalen of er behoefte is aan een sorry, of dat men het wel wil zeggen maar het gewoon heel lastig vindt. Door dit te bespreken en te bevragen wordt duidelijk wat eronder zit. Er komt wederzijds begrip en er kunnen stappen gemaakt worden. En ineens heeft het zijn kracht weer, de grote kracht van ‘sorry’
Deze blog is geschreven door Elma ter Burg-Westerduin. Wil je meer informatie of heb je behoefte aan contact met een mediator naar aanleiding van het lezen van deze blog, vul dan het contactformulier in. Dan nemen wij zo spoedig mogelijk contact met je op.
