Scheiden En Autisme
“Ik wil er wél meer over weten”, Henk is op het puntje van zijn stoel gaan zitten. Maaike zucht. “Hij wil alles precies weten. Ik laat het maar. Maar ik kan er niet meer tegen.” Maaike zwijgt en kijkt naar haar handen. De wallen rond haar ogen verraden dat ze te weinig slaap heeft gehad. Henk kijkt me vragend aan. “Hoe werkt mediation nu precies? Kun je me meer vertellen?”
Autisme
Mensen met autisme verwerken informatie anders dan mensen die geen autisme hebben. Ze hebben meer oog voor detail en hebben meer behoefte aan een duidelijk overzicht en structuur. Sociale interactie is niet altijd zo vanzelfsprekend als voor mensen die geen autisme hebben. Voor mensen met autisme is ‘aanvoelen’ van het gedrag van een ander en vanzelfsprekend begrijpen wat met non verbaal gedrag bedoel wordt, niet altijd gemakkelijk. Voor hen is het vaak hard werken om te weten wat een ander voelt, wilt en bedoelt.
Stress en autisme
Mensen met autisme hebben vaak last van overprikkeling. Teveel informatie, kleuren, emoties, rommeltjes. De lastige dingen van autisme worden door stress uitvergroot. Henk gaf het duidelijk aan mij aan toen ik hem vroeg wat hij nodig heeft om met zijn aandacht bij het gesprek te blijven. “Ik heb liever korte gesprekken met duidelijke punten, dan dat we maar wat praten. Ik wil graag een agenda. Het helpt me ook als ik van tevoren weet hoe mediation werkt en wat we gaan doen.” Henk hielp mij als mediator te doen wat hem verder hielp.
Balans tussen Maaike en Henk
Vaak zie je in een mediation waarbij één van de twee autisme heeft dat het tempo en de behoefte aan structuur en duidelijkheid nogal uit elkaar liggen. Het is de kunst om beide partners te betrekken en voor hen beiden aandacht te hebben. Natuurlijk vroeg ik ook aan Maaike wat zij nodig heeft om haar aandacht bij het gesprek te houden. “Ik wil graag doorpakken en stappen maken. Als ik lang moet wachten, merk ik dat ik aan andere dingen ga denken.”
Met Henk en Maaike heb ik stil gestaan bij dit verschil. Beiden herkenden in hun relatie dat ze moeite hadden met het tempo van de ander. Henk voelde zich al jaren op zijn tenen lopen. Hij had steeds het idee het niet goed te doen. Als hij dacht attent te zijn, bleek dat het te laat of te weinig was. Hij had steeds het gevoel dat hij faalde. Dat maakte dat hij in het begin van de relatie heel hard ging werken om Maaike gelukkig te maken. Toen dit niet lukte, richtte hij zijn aandacht op zijn hobby: het maken van allerhande vishaakjes. Maaike herkent dit en vertelt dat ze het gevoel had dat ze geen écht contact kon krijgen met Henk en dat ze Henk maar niet uit kon leggen wat écht contact was. Ze had het gevoel dat Henk afhaakte toen er een huis was met een tuin en hun eerste kindje geboren werd. Alles was er om gelukkig te zijn, maar ze was het niet. Ze voelde zich eenzaam en alleen.
Mediation en autisme
Mediation gaat over het zorgen dat twee mensen met elkaar in gesprek komen. Je bent als het ware een soort tolk tussen de één en de ander. Naar een mediator gaan, gebeurt vaak in een spannende situatie. Henk en Maaike gingen bijvoorbeeld scheiden. Scheiden is een situatie waarin alles wat zeker en duidelijk is gaat schuiven. Ik denk in een mediation waarin één van de partijen autisme heeft aan een paar basisuitgangspunten. Ik zorg voor een ruimte met weinig ruis en prikkels. Bijvoorbeeld weinig spullen, weinig papiertjes en rommeltjes. Ik denk ook aan de kleren die ik aantrek of de parfum die ik op doe. Ik zorg hiermee dat de ander zo min mogelijk wordt afgeleid en zijn of haar aandacht zoveel mogelijk bij het gesprek kan houden. Daarnaast zorg ik voor zoveel mogelijk duidelijkheid en kaders. Ik vraag vooraf wat mensen hierin helpt. Vaak kunnen mensen goed aangeven wat zij nodig hebben, als je het hen concreet vraagt. Ik sta ook stil bij de partner zodat de mediation aansluit bij beiden en niet de één meer aandacht krijgt dan de ander.
“Wat fijn dat je de afspraken op de mail hebt gezet. Dat geeft mij houvast,” vertelt Henk de volgende keer dat ik hem en Maaike zie. “Dat werkt goed inderdaad. Samen hebben we de afspraken thuis nog een keer doorgesproken. Ze riepen geen vragen op. Dat geeft ons beiden rust volgens mij.” vult Maaike aan.
Noortje Schuddebeurs is geaccrediteerd en geregistreerd familiemediator, algemeen mediator, mediator burger – overheid en mediator bij burengedoe.
