Geen relatie wel een kind
Het komt geregeld voor: 2 mensen krijgen samen een kind, zonder dat er sprake is of was van een relatie. Soms na een one-night-stand, soms in een vriendschap die ook af en toe inclusief seks verloopt of in een stiekeme buitenechtelijke relatie.
Lees hier een voorbeeld
Een paar scenario’s
- Kennelijk is niet altijd duidelijk of er anticonceptie gebruikt wordt, of gaat er iets mis bv. met een condoom. Soms is de schok van een (onbedoelde) zwangerschap groot, bij een van beiden of bij allebei.
- De man hoort pas na een hele poos dat hij een zwangerschap veroorzaakt heeft. De vrouw heeft besloten het kindje te houden en laat pas weten dat ze zwanger is na de periode dat een abortus nog mogelijk was.
Ga je in bovenstaande gevallen proberen een relatie op te bouwen? Ga je als vader dit kind erkennen? Wil je überhaupt als vader een rol krijgen in het leven van je kind? - Een getrouwde man heeft iemand onbedoeld zwanger gemaakt en wil er geen verantwoordelijkheid voor dragen. Of wil niet dat zijn vrouw er weet van heeft. (Dit komt o.a. in diverse bekende families voor! )
- Een samenwonende vrouw zonder kinderen raakt zwanger van iemand anders. Ze besluit het kindje te houden. Haar partner vindt het ingewikkeld dat de biologische vader ineens geregeld in hun huis en in hun leven komt.
- Een getrouwde vrouw heeft 2 kinderen en raakt zwanger van een ander. Ze besluit dit niemand te vertellen en leeft met haar geheim, tot ze dit niet meer kan volhouden.
Uiteraard komen onverwachte/onbedoelde zwangerschappen ook wel binnen een relatie voor, maar dan kun je vaker terugvallen op de band die je als ouders hebt en er samen een beslissing over nemen wat te doen.
Vragen in mijn praktijk
Recent kreeg ik in mijn mediationpraktijk diverse vragen achter elkaar van ouders die graag afspraken wilden maken voor hun kind. Ze hadden allen een baby van nog geen jaar.
Wat een verschillende situaties en vragen kwamen er aan bod:
- Alle moeders wilden graag een vader in het leven van hun kind. Soms hadden ze zelf een vader gemist in hun jeugd.
- Vader Alex wil in zijn hart graag een vaderrol krijgen, en zien hoe zijn dochter zich ontwikkelt. Hij heeft zijn dochter niet erkend en komt af en toe langs als het hem uitkomt. Hij wil wel iets betalen of kopen voor zijn kindje, maar zegt een vrijbuiter te zijn, die zich niet wil binden aan vaste afspraken. De moeder ervaart veel stress door de onzekerheid en wil graag een ouderschapsplan opstellen met een paar globale afspraken.
- Vader Lennart is getrouwd en heeft ook 2 kinderen met zijn vrouw. Hij wil geen omgangsregeling met zijn buitenechtelijke kind. Zijn moeder is wel een oma en brengt wekelijks een vaste tijd met haar kleinkind door. De moeder wil graag samen met een mediator in gesprek met de vader, om te kijken of er toch enige omgang mogelijk is en hij een klein bedrag kinderalimentatie zou kunnen bijdragen. Zij heeft een uitkering en de gemeente vindt dat de vader moet bijdragen in de kosten voor zijn kind.
- Bij een ander koppel heeft vader Chris zijn zoontje erkend. Na wat discussie is er ook gezag geregeld voor vader. Zoonlief komt wekelijks een dag en om de week een weekenddag bij vader. Vader is dol op zijn kind en wil heel graag dat er een vaste overnachting komt. Moeder vindt haar zoontje nog te jong en wil dit nog even uitstellen. Vader wordt steeds eisender en stapt naar een advocaat om een overnachting af te dwingen. Eigenlijk is hier sprake van veel liefde van beide ouders voor hun kind, maar er is onenigheid over de zorgverdeling. Ook speelt irritatie tussen ouders een rol over wie zeggenschap heeft in diverse situaties, gevoel van machtsverschil tussen vader en moeder.
Een aantal tips:
- De keuze om het kindje al dan niet te houden is heel persoonlijk en kan heel verschillend liggen voor ieder van het koppel. De moeder is dan vaak degene die bepalend is. Soms is een van beiden nog niet toe aan het ouderschap, of aan (een poging tot) een serieuze relatie. Als je als vader het kindje eigenlijk niet wilde, kan dit later zorgen voor weerstand bij de moeder als je wel omgang wil. Toon begrip en leg uit dat je er nu anders over denkt dan in het begin. Het nemen van je verantwoordelijkheid en steun bieden kan voor de moeder ook veel betekenen.
- Erkenning en gezag: sinds 1 januari van dit jaar krijgt een vader die de ongeboren vrucht of zijn kindje erkent automatisch ook gezag (=zeggenschap). Daarmee wordt extra belangrijk om een goede vorm te vinden om samen jullie ouderschap vorm te geven. Een mediator kan hier een fijne rol in spelen.
- Probeer te kijken vanuit de ogen van je kind: als er spanning tussen jullie is heeft dat negatieve invloed, hoe klein zij/hij ook is. Wat is comfortabel voor een kind van deze leeftijd?
- Vind je het moeilijk om de andere ouder, met wie je geen relatie hebt, te accepteren als mede-ouder? Beschouw hem of haar als collega, met wie je een belangrijke klus moet uitvoeren. Je hoeft geen vrienden te zijn of het overal over eens te zijn.
- Bij je 1e kind heb je nog geen ervaring. Slecht slapen komt bijvoorbeeld veel voor, betekent dat dat de omgang niet door kan gaan? Vind je alles nog grappig van je peuter of ga je af en toe grenzen stellen? Ben je het daar samen over eens? Verdiep je samen eens in de ontwikkeling van baby’s, dreumesen en peuters. Het consultatiebureau kan hier veel over uitleggen, of een pedagoog, bv. bij de kinderopvang.
- Maak een ouderschapsplan waarin je afspraken vastlegt waar je het over eens bent. Hier horen 4 verplichte onderwerpen in:
- Hoofdverblijf
- Zorgverdeling
- Financiële regeling
- Informatie verstrekken aan elkaar
Daarnaast mag je het zo uitgebreid of beperkt maken als je wil.
Bedenk samen welke afspraken jullie gezamenlijk in overleg willen maken, zodat het voor jullie kindje makkelijker is om op te groeien. Te denken valt aan slaaptijd(en), huisregels, afspraken rond eten (wel of geen zoetigheid e.d.), gebruik van een box. Daarnaast kun je afspreken over welke onderwerpen ieder voor zich mag beslissen, bijv. cadeautjes, bezoek van opa’s en oma’s, soort speelgoed. Een familiemediator heeft veel ervaring met het begeleiden van ouders bij het opstellen van een ouderschapsplan.
- Voor een moeder kan het lastig zijn haar kleine baby wat meer los te laten, zeker als ze nog borstvoeding geeft of gewend is de kleine bij haar in bed te laten slapen.
Bedenk dat de vader ook recht heeft op omgang en een band wil kunnen opbouwen. Probeer niet te bezitterig te zijn, ook al ben jij degene die het kind gedragen heeft en er misschien het vaakste je leven voor moet omgooien. Emancipatie, gelijke rechten voor man en vrouw zijn wel gebruikelijk in deze tijd! En op latere leeftijd is het ook wel heel fijn als je kind geregeld gezellig bij papa kan zijn en jij even je handen vrij hebt. - Een veilige hechting met mama en papa is belangrijk voor kleintjes, en een onveilige hechting met de ouders biedt meer kans op gedragsproblemen in hun latere leven. Vroeger stond vooral moeder op nr. 1, maar ook een goede hechting met vader blijkt erg belangrijk te zijn. https://www.nji.nl/hechting-en-hechtingsproblemen/wat-is-nodig-voor-veilige-hechting
- Enig geduld is nodig voor een vader. De omgang moet passend zijn bij de leeftijd en rustig opgebouwd worden. Als een kind ziek is of overprikkeld kan dit een reden zijn om de omgang ter discussie te stellen. Ook hier: kijk vanuit je kind, niet vanuit je eigen wensen en behoeftes.
Er is in 2022 zelfs een toneelvoorstelling aan dit onderwerp gewijd:
Al met al is het geen gemakkelijke situatie. Omdat familie zich vaak erg betrokken voelt bij de aanstaande ouder(s) en meestal een duidelijke mening heeft, kan het inschakelen van een onpartijdige professional zoals een mediator heel plezierig zijn. Wacht niet tot conflicten of irritaties hoog oplopen, maar probeer preventief in gesprek te gaan om te verkennen wat jullie willen. Ik wens jullie veel wijsheid en verdraagzaamheid!
Deze blog is geschreven door Joland Widdershoven, MfN Register Familiemediator in Eindhoven en regio.
Wil je meer informatie of heb je behoefte aan contact met een mediator naar aanleiding van het lezen van deze blog, vul dan het contactformulier in. Dan nemen wij zo spoedig mogelijk contact met je op.
