De Grijze Scheiding: Als Je Gaat Scheiden Op Latere Leeftijd

Scheiden op latere leeftijd: cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) laten een overduidelijke stijging zien van het aantal echtscheidingen onder 50- en 60-jarigen en zelfs onder 70-80 jarigen. Het aantal 50-plussers dat in Nederland per jaar scheidt, is de afgelopen 20 jaar opgelopen tot ruim 20.000.

Sandra: Ik was hoog zwanger toen mijn vader mij vertelde dat hij wilde scheiden van mijn moeder. Mijn vader is altijd veel weggeweest voor zijn werk. Mijn moeder deed het huishouden en zorgde voor mijn broer en mij. Na zijn pensionering zaten ze 24 uur op een dag op elkaars lip. Mijn vader ervaarde dat mijn moeder hem voortdurend liep te commanderen en dat hij niks goed kon doen in haar ogen. Hij kon er niet meer tegen, wilde vrij zijn. Ik heb hem toen in huis genomen. Het gevolg daarvan was, dat mijn moeder niet op kraambezoek wilde komen na de geboorte van onze dochter. Ik had me mijn kraambed zó anders voorgesteld. Ik ben nu 35 jaar en ondanks dat ik volwassen ben, heb ik het gevoel dat ik moet kiezen tussen mijn ouders. Dat wil ik niet.

Waarom scheiden op latere leeftijd?

Ten eerste is scheiden in deze tijd “gemakkelijker” dan vroeger. Veertig jaar geleden rustte er een taboe op scheiden. Als je kleine kinderen had, betekende dat voor de vader in verreweg de meeste gevallen dat hij zijn kinderen nog maar eens in de veertien dagen in het weekend zag. Soms bleef men bij elkaar omwille van de kinderen. Als deze dan het ouderlijk huis hebben verlaten, verdwijnt deze gezamenlijke zorg en daarmee ook de gespreksonderwerpen en hetgeen de partners eerst verbond.

Ten tweede kijkt men tegenwoordig ook anders tegen relaties aan dan vroeger. Vrouwen zijn (financieel) zelfstandiger, hebben vaker een betaalde baan en daarmee een eigen inkomen, eventueel aangevuld met een uitkering en/of alimentatie. Het gevoel van onafhankelijkheid zorgt er ook voor dat mensen tegenwoordig eerder voor hun eigen geluk durven te kiezen en verder gaan zoeken in plaats van “te blijven hangen in de veiligheid van het bekende”.

Het verhaal van Sandra beschrijft dat met pensioen gaan een spelbreker kan zijn. De verwachtingen over de invulling van de oude dag botsen met elkaar. Uit elkaar gegroeid zijn is na een langdurig huwelijk verreweg de meest genoemde reden voor een seniorenscheiding.

Financieel

Scheiden op latere leeftijd brengt met zich mee dat je (waarschijnlijk) dichterbij je pensioen zit. Het advies is dan ook om bij de financiële afwikkeling van de scheiding, ook naar je toekomstige (pensioen)inkomen te kijken. Als na het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd pensioen- en/of lijfrenteverzekeringen worden uitbetaald, kan dit het recht op partneralimentatie beïnvloeden.

Het kan moeilijker worden om op latere leeftijd een nieuwe hypotheek af te sluiten voor de aankoop van een andere woning. Breng je woonwensen goed in kaart en oriënteer je op wat er nodig is om deze te kunnen realiseren. Is het bijvoorbeeld wel, of juist niet raadzaam om de overwaarde van de koopwoning 50/50 uit te betalen (in geval van gemeenschap van goederen)?

Tip: schrijf je op tijd in bij een woningbouwvereniging!

Het sociale netwerk

Wanneer je op latere leeftijd je relatie beëindigt, kun je vaak niet meer terugvallen op je eigen ouders. Er kan een angst zijn om alleen achter te blijven, zeker als er bijvoorbeeld gezondheidsproblemen zijn. Het belang van het behoud van de bestaande familiebanden, kinderen en kleinkinderen, verdient daarom speciale aandacht. Ook volwassen kinderen en kleinkinderen kunnen in een loyaliteitsconflict komen en mogen zich niet gedwongen voelen om een keuze te maken tussen (groot)ouders.

Voor kinderen die bij de aankondiging van de scheiding net op het punt staan om het ouderlijk huis te verlaten, kan dit reden geven om juist niet op zichzelf te gaan wonen. Soms maken zij zich zorgen over jongere broers en/of zussen. De emotionele gevolgen van de scheiden van de ouders kunnen ook dan afleiden van de studie. Als ze al wel op zichzelf wonen, moeten ze hun tijd opsplitsen om beide ouders te kunnen bezoeken. Kortom: volwassen, meerderjarige kinderen ervaren dezelfde emotionele gevolgen van een echtscheiding als  jongere kinderen. Het is belangrijk om daar oog voor te hebben, geen druk te leggen op de volwassen kinderen en zelf in de ouderrol te blijven.

Tips voor kinderen tussen de 18-25 jaar (www.kiesvoorhetkind.nl)

1. Jij mag je eigen gevoelens en gedachten hebben over de scheiding.
2. Je mag nog steeds van allebei je ouders houden en leuke dingen met ze doen.
3. Je ouders blijven jouw ouders. Het is hun taak om voor jou en je boers en/of zussen te zorgen. Niet andersom.
4. Als je je zorgen maakt over je broers en/of zussen, vertel het dan aan je ouders, zodat zij daar iets aan kunnen doen.
5. Je bent niet de enige die dit meemaakt. Je doet er goed aan om erover te praten met de mensen die je vertrouwt.

Wil je meer weten over dit onderwerp ?

Leestip: De betere grijze scheiding. Uit elkaar na je vijftigste.  Auteurs: Wils Langedijk en Rik Smit.

Deze blog is geschreven door:

Miriam van Heijst-van der Lee, Cervix Mediation

Pedagoog-familiemediator-Bijzondere Curator Jeugdzaken-Kindbehartiger- parenting coördinator-SCHIP-therapeut-SKJ geregistreerd jeugd- en gezinsprofessional- KIES Coach en KIES Mediator