Dag Van Het Werkplezier

Op zaterdag 15 mei 2021 is het de dag van het Werkplezier. Een groot deel van ons leven zijn we aan het werk, sommigen parttime en anderen acht uur per dag, vijf dagen per week. Veel mensen brengen meer tijd door met hun collega’s dan met hun partner of kinderen. Logisch dus dat werkplezier heel belangrijk is om jezelf gelukkig te voelen. Helaas is het op het werk niet altijd leuk, dat kan allerlei oorzaken hebben, en wat kun je dan doen? Désirée Rooze vertelt vanuit haar ervaring als arbeidsmediator en arbeidsdeskundige.

Je werkplezier kan door allerlei factoren ineens of gaandeweg minder worden. De inhoud van je werk is niet (meer) leuk, het management slaat een weg in die niet bij je past, er is een draak van een collega, je wordt gepest, je nieuwe leidinggevende heeft iets weg van een dictator. Op een dag ga je echt niet meer met plezier naar je werk. Wat kun je doen als dat gebeurt? Als je niets doet, ligt een conflict op de loer, een ziekmelding en misschien wel een juridische procedure.

Breng het probleem onder woorden

Als je geen plezier meer hebt in je werk, onderzoek dan eerst eens wat precies de oorzaak is van jouw gevoel. Probeer er van een afstand naar te kijken, zonder oordeel. Wat is het precies waardoor je je rot voelt? En stel jezelf vervolgens de vraag wat je zelf al hebt gedaan om de situatie te veranderen. Heb je bijvoorbeeld al eens tegen je leidinggevende gezegd dat de werkdruk hoog is en dat je daar overleg over wilt? Of ben je alleen aan het mopperen en laat je al je energie uit je stromen zonder dat je zelf actie hebt ondernomen om de situatie te veranderen? Vaak helpt het als je goed onder woorden kunt brengen wat jou precies dwarszit. Een goed gesprek kan helpen om naar een oplossing toe te werken.

Lukt je dat niet? Heb je al diverse pogingen gedaan en heb je het gevoel dat er toch niet naar je wordt geluisterd? Dan is het goed om te denken aan een gesprek met een mediator om de boel niet te laten escaleren.

Ziekmelding wegens spanningsklachten

Een werknemer en een leidinggevende vliegen elkaar regelmatig in de haren. “Je loopt in mijn nek te hijgen.” “Ik heb het volste recht je aan te spreken op regels.” “We hebben recht hierop. En ik kom op voor mijn collega’s die hun mond niet open durven te doen.” “Je bent geen spreekbuis van je collega’s.” Nou zo ging het al een tijdje tussen die twee en uiteindelijk meldt de werknemer zich ziek vanwege spanningsklachten. De bedrijfsarts adviseert mediation en zo komen ze bij mij.

De mediator

Zoals altijd doe ik eerst een telefonische intake met allebei, zodat ze ieder hun eigen visie op de situatie kort kunnen uitleggen. Als mediator wil ik ook altijd checken of beide partijen echt bereid zijn via mediation aan hun situatie te werken. En ik zoek uit of er nog anderen aan de mediationtafel moeten zitten, die een rol spelen in hun verhaal.

Na de intake nodig ik beide heren uit na te denken over de vraag waar de mediation toe moet leiden. Wat willen ze ieder voor zich in de mediation bereiken? Dan nodig ik ze uit voor een mediationgesprek op neutraal terrein. Aan de mediationtafel wordt duidelijk dat bij beiden niet bekend is vanuit welke drijfveren de ander reageert.

De leidinggevende

De leidinggevende vertelt dat hij nog niet zo lang bij dit bedrijf werkt en dat hij hard werkt aan meer structuur en efficiency. Voorheen was er weinig toezicht op hoe de werknemers met regels omgingen, er kon veel. Intussen is ook de markt veranderd, er is meer concurrentie. Daarom wordt nu van werknemers meer verwacht, zoals uren schrijven, niet eerder naar huis gaan, zelf vervanging regelen voor bereikbaarheidsdiensten als je zelf niet kunt.

Hij zegt dat de werknemer telkens de regels betwist en anderen erbij haalt om zijn zienswijze te ondersteunen. De werknemer zou de leidinggevende ook zwartmaken bij collega’s en de OR. Hij roept dat de leidinggevende hem ‘een pootje wil lichten, misschien wel uit zijn functie wil zetten’. Er is wel een gesprek met HR geweest maar de werknemer vertrouwt HR ook niet, zegt de leidinggevende. Kortom, volgens hem is de situatie eigenlijk niet werkbaar meer, en hij weet niet of de arbeidsrelatie nog wel hersteld kan worden. De leidinggevende vertelt ook weinig hoop te hebben dat mediation hier verandering in kan brengen.

De werknemer

De werknemer vertelt dat hij zich niet meer veilig voelt en dat er volgens hem aan zijn rechten en die van zijn collega’s wordt getornd. Daarom heeft hij zijn collega’s, de vakbond en de OR ingeschakeld. Wat hij wil is rust, geen stress meer, en dat de regels eerlijk worden nageleefd.

De werknemer vertelt dat hij voorheen OR-lid is geweest en altijd opkwam voor zijn collega’s. In feite heeft hij deze rol nooit helemaal verlaten. De leidinggevende, die dit niet wist, vatte de mondigheid en collegialiteit van de werknemer op als ‘grote mond’ en zag de werknemer zelf als ‘luis in de pels’.

Toenadering

De leidinggevende legt de werknemer uit waarom de regels strakker worden ingezet. Hij geeft toe dat de regels inderdaad soms onduidelijk zijn of slecht gedocumenteerd. Daar probeert hij verandering in aan te brengen. En soms moet hij een beslissing nemen in situaties die regeltechnisch niet helder zijn. Dat is zijn rol als leidinggevende. Hij wil ook graag alle collega’s daarbij betrekken maar dat is nu – vanwege corona – een stuk lastiger.

Afspraken

Doordat ze uiteindelijk naar elkaar luisteren, de achtergrond te weten komen van waaruit de ander praat, komt toch een goed gesprek op gang en krijgen ze meer begrip voor elkaar. Uiteindelijk lukt het ook afspraken te maken.

Voor het herstel van de werknemer en het verminderen van stress zal hij zijn vroegere OR-rol loslaten.

Een volgende escalatie willen ze voorkomen door bij onduidelijkheid en het betwisten van regels een derde in te schakelen. Ze zullen in dat geval samen afspreken wie dat moet zijn.

De werknemer geeft aan de leidinggevende in zijn rol te willen aanvaarden.

Met betrekking tot overwerk wordt gesproken over geven en nemen, uitgaande van eerlijk verdelen onder collega’s.

Werkplezier door mediation

Zo zie je dat mediation heel goed aan werkplezier kan bijdragen. Zelfs in één gesprek is het al mogelijk er met elkaar uit te komen. Wil je ook uit een vervelende werksituatie komen en lukt het je niet zelf? Mijn advies: denk dan aan een mediator.